Φέτος είχαμε την κινηματογραφική έναρξη της σειράς του Maze Runner, του χρόνου ξεκινούν οι 50 Αποχρώσεις Του Γκρι. Μέχρι πέρσι μετράγαμε franchises όπως τα Χάρι Πότερ, το Twilight, των Άρχοντα των Δαχτυλιδιών και φέτος λήγει ο μαραθώνιος του Χόμπιτ.
Ανάμεσα σε όλα αυτά, όμως, υπήρξαν και οι Αγώνες Πείνας (Hunger Games), οι οποίοι, αν και στην αρχή δεν ειδώθηκαν με καλό μάτι από την πλειοψηφία του κοινού (βαρεθήκαμε να ακούμε συγκρίσεις με το –αριστουργηματικό κατά τα’ άλλα- Battle Royale), κατέληξε ίσως το σημαντικότερο franchise εδώ και πολύ καιρό.
Ας αποδεχτούμε εξαρχής το ότι δεν πρόκειται περί πλήρως διανοουμενίστικης και βαθιάς ταινίας, η οποία θα θίξει μια φουτουριστική μα μεταφορικά απτή δυστοπία με πρωτόγνωρο μέσο, καθώς είμαστε στη σφαίρα του blockbuster, με την εμπορική έννοια του όρου. Και πως η πρώτη ταινία δεν ήταν κάτι το ιδιαίτερο.
Ναι, αλλά από πέρυσι που είδε το φως της κυκλοφορίας το δεύτερο μέρος, με το σαφώς γενναιότερο προϋπολογισμό του, τα πράγματα σαφώς έστρωσαν. Το σενάριο αφοσιώθηκε στο πολιτικό του ζητήματος, τα σκηνικά έγιναν εντυπωσιακά και η Jennifer Lawrence φαινόταν πιο σίγουρη στο ρόλο της Katniss. Και τώρα έρχεται ως προοίμιο του (αναμενόμενα εκρηκτικού) κλεισίματος το πρώτο μέρος του Επανάσταση να παίξει ρόλο γέφυρας. Με αργόσυρτο, μάλιστα τρόπο.
Δράση θα δείτε και εδώ, αλλά δε θα είναι ο κανόνας. Όλο το νόημα της παρούσας ταινίας είναι να δείξει το πολιτικό παρασκήνιο και να πραγματευτεί την επανάσταση ως προβαλλόμενο «εμπόρευμα». Υπάρχουν νύξεις σε σχέση με την ερωτική/συναισθηματική ζωή της πρωταγωνίστριας, αλλά και πάλι αποτελούν το εφαλτήριο της κεντρικής υπόθεσης. Τα συμφέροντα της αστικής τάξης, η καταπάτηση των δίκιων των κατώτερων στην κοινωνική διαστρωμάτωση, τι πραγματικά σημαίνει αφοσίωση στην επανάσταση και στον κοινό σκοπό. Όλα αυτά μέσα από διαλόγους μακροσκελείς μα ενδιαφέροντες και με μια επική, μα συνάμα οργουελική εικονοποιία. Όλο το καστ βγάζει τον καλύτερο εαυτό του, η Lawrence αφομοιώνει πραγματικά το ρόλο που καλείται να παίξει, ο Liam Hemsworth παύει να ‘ναι ο επιφανειακός όμορφος νέος και ωριμάζει, ο Donald Sutherland φαντάζει το λιγότερο αποκρουστικός και ο Woody Harrelson παραμένει ο παρακμιακός σοφός που εξαρχής αγαπήθηκε. Αλλά αυτοί που «κεντάνε» με τις ερμηνείες τους είναι η άψογη Julianne Moore ως εκ πεποιθήσεως επαναστάτρια και ο ταλαντούχος εκλιπών Philip Seymour Hoffman στον πιο περίπλοκο ρόλο της ταινίας, αυτόν του αριβίστα/έμπορα της επανάστασης.
Ό, τι πρέπει για τη νεολαία που αρχίζει να αισθάνεται την ανάγκη για εξέγερση, ψάχνοντας κάτι προσιτό για να προσχωρήσει στα ενδότερα. Και για τους φαν των καλοστημένων σε βαθμό θαυμασμού υπερπαραγωγών.
ΚΥΡΙΑΡΧΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ (2013)
DER BANKER: MASTER OF THE UNIVERSE
Documentaire
Έγχρωμη
Διάρκεια: 88'
Παραγωγή: Αυστρία - Γερμανία
Σκηνοθεσία: Μαρκ Μπάουντερ
Ένας πρώην τραπεζίτης της Γερμανίας, ο οποίος εισήλθε στον κόσμο των επιχειρήσεων με την έλευση των σύγχρονων συστημάτων πληροφορικής αναπολεί τα χρόνια εργασίας του σε μερικές από τις κορυφαίες τράπεζες παγκοσμίως.
Ήταν ένας από τους κορυφαίους τραπεζικούς επενδυτές στη Γερμανία. Κέρδιζε εκατομμύρια καθημερινά. Τώρα κάθεται σ’ ένα άδειο τραπεζικό κτίριο στο οικονομικό κέντρο της Φρανκφούρτης και μιλά. Μια τρομακτική ματιά σ’ έναν παράλληλο, ψευτοθρησκευτικό κόσμο μεγαλομανίας πίσω από τζάμια-καθρέφτες. Η αφήγησή του σκιαγραφεί το τυπικό παράδειγμα της επαγγελματικής και προσωπικής ζωής των εργαζομένων της τράπεζας, μαζί με τα ηθικά διλήμματα που αντιμετωπίζουν συχνά. Επίσης, ο ίδιος συμμερίζεται τις απόψεις του σχετικά με τη δυναμική των χρηματοπιστωτικών αγορών και την ύφεση.
GEMMA BOVERY
Η ΑΛΛΗ ΜΠΟΒΑΡΙ
Κωμωδία
Έγχρωμη
Διάρκεια: 99'
Παραγωγή: Γαλλική Σκηνοθεσία: Αν Φοντέιν
Πρωταγωνιστούν: Τζέμα Αρτερτον, Φαμπρίς Λουκινί, Τζέισον Φλέμινγκ
Η ιστορία μας, μια διαφορετική ανάγνωση και εναλλακτική προσέγγιση της «Μαντάμ Μποβαρί», του Γκουστάβ Φλομπέρ, ξεδιπλώνεται με διάφορα flashback καταγράφοντας μια κωμικοτραγική αναδρομή των τελευταίων μηνών της ζωής του ομώνυμου χαρακτήρα. Η «Gemma Bovery» είναι ένα μυθιστόρημα σε μορφή comic, δια χειρός Πόσι Σίμοντς. Εκδόθηκε, αρχικά, σε συνέχειες από την εφημερίδα Guardian ενώ το βιβλίο κυκλοφόρησε το 1999.
Η Τζέμα είναι η πανέμορφη δεύτερη σύζυγος του Τσάρλι Μποβαρί. Είναι επίσης η απρόθυμη μητριά των παιδιών του αλλά και το αντικείμενο εμμονικής αντιπάθειας της πρώην συζύγου του Τσάρλι. Η απρόβλεπτη αλλαγή συμπεριφοράς και η απροσδόκητη αποστροφή της Τζέμα για το Λονδίνο αναγκάζουν τον Τσάρλι να την πάρει και να μετακομίσουν απέναντι στην επαρχία της Νορμανδίας, όπου ωστόσο ο αρχικός ενθουσιασμός τους για τη μαγεία της γαλλικής επαρχίας αναμένεται σύντομα να εξαφανιστεί. Είναι άραγε τυχαίο που η Τζέμα Μποβαρί έχει όνομα και επώνυμο, σε αντίθεση με την περιβόητη ηρωίδα του Φλομπέρ; Είναι άραγε τυχαίο το γεγονός πως, όπως και η Μαντάμ Μποβαρί έτσι και η Τζέμα, βαριέται συνεχώς, αποζητά την ερωτική αμαρτία και καταντά αφόρητα ασύμφορη; Μήπως είναι άραγε αιωνίως καταραμένη και καταδικασμένη;
PARTY GIRL
Κοινωνική
Έγχρωμη
Διάρκεια: 95'
Παραγωγή: Γαλλική Σκηνοθεσία: Μαρί Αματσουκελί Μπαρσάκ, Κλερ Μπερζέ, Σαμουέλ Τεϊ
Πρωταγωνιστούν: Ανζελίκ Λιτσεμπερζέ, Ζοζέφ Μπουρ, Μάριο Τεϊς, Σάμιουελ Τεϊς, Σεβερίν Λιτσεμπερζέ
Βασισμένη σε αληθινά περιστατικά, οι τρεις σκηνοθέτες του θαυμάσιου αυτού δράματος έβαλαν την πραγματική Ανζελίκ (μητέρα του Σαμουέλ Τεϊς) να υποδυθεί τον εαυτό της και προκάλεσαν αίσθηση, κερδίζοντας τη Χρυσή Κάμερα των φετινών Καννών 2015.
Η Ανζελίκ είναι μια εξηντάχρονη γυναίκα που έχει περάσει όλη της τη ζωή δουλεύοντας σε στριπτιτζάδικα και nightclubs. Έχει δύο αδυναμίες: τα πάρτι και τους άντρες. Όταν ο πιο καλός της πελάτης, ο Μισέλ, της ομολογεί τον έρωτά του για αυτήν, της κάνει πρόταση να την παντρευτεί και της υπόσχεται μια καλύτερη ζωή, έρχεται αντιμέτωπη με το δίλλημα: είναι έτοιμη να αφήσει για πάντα μια ζωή γεμάτη sex, ποτά και ξενύχτια;
ΔΙΠΛΗ ΖΩΗ
ZWEI LEBEN / TWO LIVES
Κοινωνική
Έγχρωμη
Διάρκεια: 97'
Παραγωγή: Γερμανία - Νορβηγία Σκηνοθεσία: Γκεόργκ Μάας, Τζούντιθ Κάουφμαν
Μια βαθιά ανθρώπινη και συγκινητική ταινία για τα μυστικά του παρελθόντος και για το μεγάλο ζήτημα της ταυτότητας. Η πολυβραβευμένη μούσα του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, Λιβ Ούλμαν και η Γιουλιάνε Κόλερ είναι καθηλωτικές στους ρόλους μητέρας και κόρης, σε αυτή την γεμάτη σασπένς ιστορία, η οποία βασίζεται σε αληθινά γεγονότα.
Ευρώπη 1990, το τείχος του Βερολίνου έχει πέσει. Η Katrine μεγαλωμένη στην Ανατολική Γερμανία, είναι ένα παιδί του πολέμου: το αποτέλεσμα της σχέσης μιας Νορβηγίδας και ενός Γερμανού στρατιώτη, κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. Ενήλικη πια, επιστρέφει στη Νορβηγία και ξαναβρίσκει τη μητέρα της. Σήμερα, φαίνεται να απολαμβάνει μια ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή μαζί της, τον άντρα της, την κόρη και την εγγονή της. Όταν όμως ένας δικηγόρος ζητάει από την Katrine και την μητέρα της να γίνουν μάρτυρες σε μια δίκη εναντίον του Νορβηγικού Κράτους, εκ μέρους των παιδιών του πολέμου, εκείνη αντιστέκεται. Σταδιακά ένα δίκτυο καλά κρυμμένων μυστικών του παρελθόντος αποκαλύπτεται, ώσπου η Katrine καταλήγει ολοκληρωτικά εκτεθειμένη. Τότε, τα αγαπημένα της πρόσωπα θα πρέπει να πάρουν θέση: Τι έχει μεγαλύτερη σημασία, η ζωή που έχουν ζήσει μαζί ή το ψέμα στο οποίο βασίζεται;
ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ
«Διπλή Ζωή»: Από παιδιά του πολέμου, κατάσκοποι της Στάζι*
Πρόκειται για μία λιγότερο γνωστή σελίδα της ιστορίας της Γερμανίας. Κάποια από τα «παιδιά του πολέμου», εκείνα που γεννήθηκαν από γερμανούς στρατιώτες και γυναίκες σε κατεχόμενες χώρες στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου χρησιμοποιήθηκαν από τη Στάζι ως κατάσκοποι.
Από τις συγκλονιστικές ιστορίες αυτών των παιδιών εμπνεύστηκε ο σκηνοθέτης Γκέοργκ Μάας. Ο κινηματογραφιστής μιλά στο in.gr για τα πραγματικά περιστατικά που βρίσκονται πίσω από την ταινία του Διπλή Ζωή -την οποία συν-σκηνοθέτησε με την Γιούντιθ Κάουφμαν.
Η ταινία αναφέρεται στα λεγόμενα «παιδιά του Λέμπενσμπορν».
Στο πλαίσιο του Λέμπενσμπορν, ενός προγράμματος ευγονικής της Ναζιστικής Γερμανίας, γερμανοί στρατιώτες καλούνταν να έχουν ερωτικές επαφές με ελεύθερες κοπέλες που ζούσαν σε κατεχόμενες χώρες, όπως η Νορβηγία. Στόχος ήταν να προκύψει η νέα γενιά Γερμανών, παιδιά με ξανθά μαλλιά και γαλανά μάτια.
Τα παιδιά που γεννήθηκαν είτε υιοθετούνταν από αξιωματικούς των SS, είτε μεγάλωναν σε ορφανοτροφεία, κάποια από τα οποία βρίσκονταν στην Ανατολική Γερμανία.
Μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ορισμένα από αυτά τα παιδιά στρατολογήθηκαν από τη μυστική αστυνομία της Ανατολικής Γερμανίας, τη Στάζι, με σκοπό να εισχωρήσουν σε νορβηγικές οικογένειες ως κατάσκοποι.
Έχοντας ως βάση μία πραγματική ιστορία, στην οποία ένας κατάσκοπος της Στάζι παίρνει την ταυτότητα ενός παιδιού του Λέμπενσμπορν, η Διπλή Ζωή έχει ως ηρωίδα την Κατρίνε, «μία πρώην κατάσκοπο που ζει μια ευτυχισμένη ζωή με την οικογένεια της στο Μπέργκεν της δυτικής Νορβηγίας και κανείς δεν γνωρίζει για το παρελθόν της και ποια πραγματικά είναι. Όταν ένας δικηγόρος έρχεται να την επισκεφθεί, λέγοντάς της ότι πραγματοποιεί έρευνα για τα αποκαλούμενα “παιδιά του πολέμου”, η Κατρίνε αναγκάζεται να επιστρέψει στην προηγούμενη ζωή της ως κατάσκοπος της Ανατολικής Γερμανίας, προκειμένου να εμποδίσει το μυστικό της να βγει στο φως», όπως λέει ο σκηνοθέτης μιλώντας στο in.gr.
Ο Γκέοργκ Μάας αναφέρεται στο πραγματικό περιστατικό πίσω από την ιστορία: «Η καρδιά της ιστορίας βρίσκεται στα στοιχεία που συνάντησαν δύο δημοσιογράφοι του περιοδικού Der Spiegel όταν ερευνούσαν τα αρχεία της Στάζι στο Βερολίνο. Οι δημοσιογράφοι βρήκαν το 1998 ότι στα τέλη του 1960 και στις αρχές του 1970 στην Ανατολική Γερμανία ένας κατάσκοπος της Ανατολικής Γερμανίας, ο Χέμπελ, χρησιμοποίησε την ταυτότητα ενός παιδιού του Λέμπενσμπορν, του Λούντβιχ Μπέργκμαν, προκειμένου να εισχωρήσει σε μία νορβηγική οικογένεια στο Χαουγενσούντ, κοντά στο Μπέργκεν. Οι δημοσιογράφοι ανακάλυψαν ότι η τεχνική του να χρησιμοποιούνται οι ταυτότητες παιδιών του Λέμπενσμπορν για να στέλνονται κατάσκοποι στη Νορβηγία, είχε χρησιμοποιηθεί σε κάποιες περιπτώσεις από τη Στάζι. Κάποιοι από τους κατασκόπους της Στάζι ήταν γυναίκες, όπως η Κατρίνε στην ταινία μας».
Ο σκηνοθέτης πραγματοποίησε εκτεταμένη έρευνα για τα παιδιά του Λέμπενσμπορν και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες μεγάλωναν.
«Στη Νορβηγία υπήρχαν περίπου εννέα ορφανοτροφεία για τα αποκαλούμενα “παιδιά του πολέμου” και σε αυτά ζούσαν 11.000 παιδιά από Νορβηγίδες μητέρες και γερμανούς στρατιώτες» λέει. «Η Χανελόρε Χίπε (η συγγραφέας που έγραψε το μυθιστόρημα στο οποίο βασίστηκε η Διπλή Ζωή) έκανε έρευνα για τα παιδιά του Λέμπενσμπορν στη Νορβηγία και ο συν-σεναριογράφος μου, Κρίστοφ Τέλε και εγώ κάναμε έρευνα για τα παιδιά του Λέμπενσμπορν στην Ανατολική Γερμανία. Εκεί συναντήσαμε τον Λούντβιχ Μπέργκμαν και κάποια από τα παιδιά του Λέμπενσμπορν που ζούσαν στο ορφανοτροφείο» προσθέτει.
Τι τον έκανε, όμως, να ασχοληθεί με αυτή την ιστορία; «Αυτό που μου φάνηκε συναρπαστικό ήταν ότι πρόκειται για μία ιστορία για την ταυτότητα και την ψεύτικη ταυτότητα. Και αυτό οδηγούσε στην ερώτηση: Τι είναι αληθινό; Μπορείς να χτίσεις μία πραγματική ζωή πάνω σε ένα ψέμα;».
«Επίσης, βρήκα συναρπαστική την πολυπλοκότητα της ιστορίας και τους πολυδιάστατους χαρακτήρες» τονίζει. «Είναι μία ταινία για την αλήθεια και για το τι σημαίνει αυτή –ειδικά όταν εμπλέκονται μεγαλύτερα ζητήματα εξουσίας και πολιτικής, αλλά και προσωπικά, ευαίσθητα θέματα που έχουν να κάνουν με την αγάπη και την οικογένεια».
Αναφερόμενος στον κεντρικό χαρακτήρα της ταινίας, ο σκηνοθέτης λέει: «Η Βέρα/Κατρίνε είναι ένοχη και αθώα, θύμα και θύτης την ίδια στιγμή. Αλλά δεν μπήκε σε αυτό το δίλημμα με δική της βούληση: η απανθρωπιά των δύο απολυταρχικών καθεστώτων στην ιστορία της Γερμανίας συνεχίζει να έχει μεγάλο αντίκτυπο στη ζωή και την οικογένεια της σήμερα, αν και η ίδια προσπαθεί να βρει την ευτυχία αρκετές δεκαετίες αργότερα. Αυτό που ελπίζω είναι να χάσει το κοινό την ικανότητα να την κρίνει. Η βία ξεκινά όταν κρίνουμε κάποιον».
Τον Γκέοργκ Μάας τον ενδιαφέρουν οι ιστορίες από το παρελθόν. Συχνά στις ταινίες του αναφέρεται στο πώς το παρελθόν στοιχειώνει το παρόν. Τον ρωτάμε τι είναι αυτό που τον συναρπάζει σε αυτό το θέμα. «Δύσκολο να πω. Από τι προκύπτει το ενδιαφέρον μας; Απλά θεωρώ πολύ ενδιαφέρον το γεγονός ότι το παρελθόν επηρεάζει πολύ τις ζωές μας στο παρόν. Όλοι σκεφτόμαστε ότι μπορούμε να πάρουμε οι ίδιοι τις αποφάσεις που μας αφορούν, αλλά τελικά μας καθοδηγεί το παρελθόν μας και το παρελθόν του πολιτισμού μας. Είμαστε λιγότερο ελεύθεροι από ότι πιστεύουμε».
Ο σκηνοθέτης «έπεισε» τη Λιβ Ούλμαν, τη σπουδαία ηθοποιό και αλλοτινή μούσα του Μπέργκμαν να παίξει έναν βασικό ρόλο στην ταινία του. Τον ρωτάμε πώς τα κατάφερε. «Η Λιβ Ούλμαν λάτρεψε το σενάριο και αισθάνθηκε ότι αυτή είναι μια ιστορία που πρέπει να ειπωθεί. Ενδιαφερόταν να παίξει τον χαρακτήρα της Άσε, μιας Νορβηγίδας που ερωτεύτηκε έναν Γερμανό στρατιώτη στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και που έπρεπε να πληρώνει γι’ αυτό σε ολόκληρη τη ζωή της. Η Λιβ έχει μία προσωπική σχέση με το θέμα: μία από τις θείες της παντρεύτηκε Γερμανό στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ο πατέρας της πέθανε στον πόλεμο και ο παππούς της εκτελέστηκε στο γερμανικό στρατόπεδο συγκέντρωσης Νταχάου».
Πώς ήταν η συνεργασία μαζί της; «Ήταν μεγάλη απόλαυση και μεγάλη πρόκληση την ίδια στιγμή. Η Λιβ Ούλμαν δεν είναι μόνο μία πολύπλευρη ηθοποιός, αλλά και μία ιδιαιτέρως ταλαντούχα και έμπειρη σκηνοθέτις» προσθέτει.
«Η πέμπτη της ταινία, το Miss Julie, έκανε πρεμιέρα το καλοκαίρι στο Φεστιβάλ του Τορόντο. Γνωρίζει πολλά για την σκηνοθεσία και όπως ήταν φυσικό, μερικές φορές διαφωνούσαμε σχετικά με το πώς θα έπρεπε να μοιάζει μια σκηνή. Αλλά η Λιβ είναι τόσο επαγγελματίας που μπορούσε να αφεθεί –εάν ήταν απαραίτητο- και να προσαρμοστεί στο όραμα του σκηνοθέτη».
* Συνέντευξη του Γκέοργκ Μάας στο
in gr