Το νέο καθεστώς που ισχύει με το νομοσχέδιο Δένδια

Πώς θα παγώνουν τα «κόκκινα» στεγαστικά και ποιος ο ρόλος της αξίας του ακινήτου

Να αναπροσαρμοστούν προς τα κάτω τα στεγαστικά δάνεια μέχρι και 30% ανάλογα με τη μείωση της αξίας που έχουν υποστεί τα ακίνητα το τελευταίο διάστημα, πρότεινε ο απερχόμενος υπουργός Ανάπτυξης Νίκος Δένδιας κατά την παρουσίαση της ρύθμισης για τα
«κόκκινα» επιχειρηματικά δάνεια.

Συγκεριμένα, στη ρύθμιση Δένδια προτείνεται να συνεχίσει να αποπληρώνεται κανονικά το 70% του δανείου και το υπόλοιπο 30% να μεταφερθεί για αποπληρωμή ή άλλα αντιμετώπιση (πχ διαγραφή) στο μέλλον, ήτοι μετά από 10 - 15 χρόνια. Σημειώνεται ότι σε αυτό το διάστημα, το εναπομείναν δάνειο δεν θα καθίσταται υπερήμερο, δεν θα βαρύνεται από τόκους και η τράπεζα θα σχηματίζει ειδική απάιτηση γι' αυτό.

Το 30% όμως για το οποίο γίνεται αναφορά, αποτελεί ένα απλό παράδειγμα και όχι πάγιο ποσοστό. Την ίδια στιγμή, εάν προκύπτει διαφορά μεταξύ δανείου και αξίας ακινήτου, η διαφορά αυτή θα παγώνει για 10-15 χρόνια. Μετά την πάροδο του συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος, εάν το ακίνητο έχει καλύψει μέρος της διαφοράς τότε το δάνειο εξυπηρετείται, αν όχι τότε αρχίζει να συζητείται το κούρεμα.

Το ποσοστό που θα παγώνει εξαρτάται από την αξία που έχει πάρει το ακίνητο μετά την κρίση, που ενδεχομένως να υπολείπεται του αρχικού δανείου ή του ποσού του δανείου που μένει να αποπληρωθεί. Αρα καθοριστικό ρόλο για το τι περιθώρια ρυθμίσεων έχουν οι δανειολήπτες στεγαστικών δανείων τα οποία είναι κόκκινα, παίζει η υποτίμηση που έχουν δεχθεί τα ακίνητα για τα οποία έχουν δανειστεί.

Εξάλλου, το νομοσχέδιο, δίνει τη διακριτική ευχέρια στη τράπεζα να επιτρέπει να υπάρξουν και ευνοϊκότερες ρυθμίσεις και κατά συνέπεια να παγώνει ένα μέρος του δανείου που δεν μπορεί να αποπληρωθεί εξαρχής.

Πάντως οι αντιδράσεις των τραπεζών από το νομοσχέδιο ήταν θετικές, καθώς θεωρούν ότι μπορεί να προσφέρει αποσυμπίεση στο σύστημα.

Το θέμα παραπέμπεται στον διάδοχό του στο ΥΠΑΝ, Κώστα Σκρέκα.

Αναφορικά με τις «κόκκινες» οφειλές των επιχειρήσεων, ο κ. Δένδιας τόνισε πως περισσότερες από 350.000 θέσεις εργασίας θα σωθούν με τις ρυθμίσεις των χρεών για 180.000 επιχειρήσεων προς τράπεζες, Δημόσιο και ασφαλιστικά Ταμεία.




Τι προβλέπει η ρύθμιση για κουρέματα δανείων και μειώσεις προστίμων στις επιχειρήσεις

"Kούρεμα" ως και 50% στα "κόκκινα δάνεια" - 12 απαντήσεις για τη ρύθμιση

Το σχέδιο ρυθμίσεων για τα κόκκινα δάνεια που συνδυάζει αυτές προς τις τράπεζες με εκείνες προς την Εφορία και τα Ταμεία περιέχει για πρώτη φορά κουρέματα δανείων αλλά και μειώσεις στις προσαυξήσεις και τα πρόστιμα των επιχειρήσεων, με στόχο να προσφέρει μια λύση-πακέτο για εταιρείες και επαγγελματίες που μπορούν να επιβιώσουν με ελάφρυνση των δυσβάσταχτων υποχρεώσεων εξαιτίας της παρατεινόμενης κρίσης. Σύμφωνα με την παρουσίαση που έκανε ο Νίκος Δένδιας το "κούρεμα" επί των "κόκκινων δανείων" μπορεί να φθάσει και το 50%.

Ενα ζήτημα ωστόσο που εγείρουν ήδη φοροτεχνικοί απέναντι στο προσχέδιο είναι ότι από νομικής πλευράς επιχειρήσεις που επιτυγχάνουν ρύθμιση με τις τράπεζες θα αποκτούν την επιπλέον δυνατότητα για προνομιακές ρυθμίσεις με την Εφορία, εξασφαλίζοντας ακόμα και συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι ανταγωνιστών τους που δεν έχουν επιβαρυνθεί από υπέρμετρες δανειακές υποχρεώσεις.

Ας δούμε με απλές ερωταπαντήσεις τα σημεία-κλειδιά του προσχεδίου:

■ 1. Ποιοι δανειολήπτες εντάσσονται στις ρυθμίσεις τραπεζών - Δημοσίου;

Όλες οι επιχειρήσεις και οι επαγγελματίες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, που είχαν κύκλο εργασιών μέχρι 2,5 εκατ. ευρώ το 2013, δεν έχουν παύσει τις εργασίες τους, δεν έχουν καταθέσει αίτηση υπαγωγής σε διαδικασία πτωχευτικού κώδικα και δεν έχουν καταδικαστεί τελεσίδικα για φοροδιαφυγή.

■ 2. Ποια δάνεια μπορούν να ρυθμιστούν είτε και να διαγραφεί μέρος αυτών;

Αυτά που βρίσκονταν σε καθυστέρηση τουλάχιστον 90 ημερών προς τράπεζα μέχρι την 30ή Ιουνίου του 2015 επίδικα ή ρυθμισμένα και οι οφειλέτες τους μπορεί να στερούνται φορολογικής είτε ασφαλιστικής ενημερότητας.

■ 3. Ποια ποσά δανείων μπορούν να συμπεριληφθούν
στη ρύθμιση;

Ποσά που δεν υπερβαίνουν τα 500.000 ευρώ ανά οφειλέτη προς μία συγκεκριμένη τράπεζα. Η τράπεζα μπορεί να προχωρήσει με την επιχείρηση σε ρύθμιση εφόσον ελέγχει τουλάχιστον το 50% των δανείων της.

■ 4. Ποια κουρέματα δανείων μπορούν να γίνουν;

Μπορούν να διαγραφούν δάνεια ώστε το υπόλοιπο ποσό της απαίτησης να μην υπερβαίνει το 75% της καθαρής περιουσιακής θέσης των οφειλετών. Κινήσεις τέτοιες είναι στη διακριτική ευχέρεια της τράπεζας.

■ 5. Πώς προσδιορίζεται η καθαρή περιουσιακή θέση της υπερχρεωμένης επιχείρησης;

Ως καθαρή θέση προσδιορίζεται η συνολική αξία των περιουσιακών στοιχείων, δηλούμενα ακίνητα με βάση την αντικειμενική αξία μείον τις οφειλές προς τρίτους, εκτός αυτών προς την τράπεζα, με την οποία γίνεται η ρύθμιση. Προκύπτει ασάφεια από τη διατύπωση που αναφέρεται στις οφειλές των συνοφειλετών για τις οποίες έχει συσταθεί προσημείωση υποθήκης, όσον αφορά στην προσθήκη τους στα περιουσιακά στοιχεία ή στην εξαίρεσή τους από αυτά. Η διατύπωση είναι χαρακτηριστική της προχειρότητας του προσχεδίου.

■ 6. Τι περιλαμβάνει η αίτηση για να ενταχθεί κάποιος στη ρύθμιση;

Την καθαρή περιουσιακή θέση των οφειλετών με την αξία των ακινήτων τους αποτιμημένη στην αντικειμενική. Επίσης, πλήρη στοιχεία για τυχόν έναρξη ομοειδούς επιχείρησης μετά την 1-1-2010 στην οποία συμμετέχει συγγενής πρώτου βαθμού ή σύζυγος του οφειλέτη. Παράλληλα περιλαμβάνει τα πλήρη στοιχεία των ακινήτων του οφειλέτη που μεταβιβάστηκαν μετά την 1-1-2010. Είναι προφανές ότι κατά τον τρόπο αυτό η τράπεζα θα μπορεί να εξασφαλίζεται από πρακτικές που ισχύουν κατά κόρον όταν προβληματικοί επιχειρηματίες μετά το κανόνι ανοίγουν με «μπροστινούς» ομοειδείς επιχειρήσεις, είτε μεταβιβάζουν ακίνητά τους για να μην μπορούν να γίνουν αντικείμενο διεκδίκησης από τις τράπεζες έναντι των οφειλών τους.

■ 7. Τι εξασφαλίζουν έναντι υποχρεώσεων προς το Δημόσιο όσοι ρυθμίσουν με τις τράπεζες;

Τη δυνατότητα να ενταχθούν στη ρύθμιση των 100 δόσεων προς Εφορία και ασφαλιστικά ταμεία με πρόσθετη διαγραφή προσαυξήσεων κατά 20%. Εάν λόγω του ύψους της οφειλής η επιχείρηση δεν μπορεί τελικά να ανταποκριθεί στη ρύθμιση, τότε μπορεί να ζητήσει πρόσθετη διαγραφή του 40% των προσαυξήσεων.

■ 8. Πότε χάνεται η ρύθμιση και τι συνεπάγεται;

Αν δεν πληρωθούν αθροιστικά από τον οφειλέτη 3 δόσεις για ρύθμιση οποιουδήποτε τομέα έχει υπάρξει και στην περίπτωση αυτή αναβιώνουν ακόμα και οι διαγραφείσες οφειλές, οι οποίες γίνονται απαιτητές. Εφόσον το ποσόν υπερημερίας των 3 δόσεων προς το Δημόσιο ή στον ασφαλιστικό φορέα που δεν καταβάλλεται ξεπερνά τις 5.000 ευρώ, παρέχεται σε κάθε άλλο πιστωτή του οποίου οι απαιτήσεις ρυθμίζονται συναινετικά ή μη από τη συμφωνία, το δικαίωμα καταγγελίας. Καθίστανται δε απαιτητές όλες οι ρυθμισθείσες οφειλές όπως έχουν διαγραφεί μετά την αναβίωσή τους.

■ 9. Ποια είναι η διαδικασία που παραπέμπει στη δικαστική οδό;

Αν μια επιχείρηση διαθέτει περισσότερους από έναν πιστωτές και εξασφαλίσει τη σύμφωνη γνώμη του 50,1% αυτών, υποβάλλει αίτημα προς το δικαστήριο διαμέσου της Εκτακτης Διαδικασίας Ρύθμισης Υποχρεώσεων Εμπόρων. Εφόσον το δικαστήριο κάνει αποδεκτή την εν λόγω ρύθμιση, τότε αυτή τίθεται σε ισχύ για το σύνολο των πιστωτών. Οι υπόλοιποι πάντως, εκτός του 50,1%, που έχουν ήδη συμφωνήσει, έχουν τη δυνατότητα να διεκδικήσουν περισσότερα από τον οφειλέτη με την επιχειρηματολογία ότι θα μπορούσαν να λάβουν μεγαλύτερο τίμημα έναντι των απαιτήσεών τους εφόσον ακολουθείτο η διαδικασία εκποίησης του ενεργητικού της υπερχρεωμένης εταιρείας με πτώχευση.

■ 10. Ποια είναι τα δικαιώματα των πιστωτών;

Εάν συγκεντρωθεί το 40% των πιστωτών, μπορεί να ζητήσει από το δικαστήριο να οριστεί ειδικός διαχειριστής που θα αναλάβει την εκποίηση του ενεργητικού της εταιρείας και τη διαχείρισή της. Πρόκειται για τη διαδικασία έκτακτης διαχείρισης.

■ 11. Τι συνεπάγεται η αποδοχή της αίτησης των πιστωτών από το δικαστήριο για την υπερχρεωμένη επιχείρηση;

Αυτοδίκαιη αναστολή όλων των ατομικών διώξεων κατά της επιχείρησης καθ’ όλη τη διάρκεια της ειδικής διαχείρισης. Περιλαμβάνονται και τα διοικητικά και φορολογικά μέτρα, καθώς και αναγκαστικά μέτρα είσπραξης από το Δημόσιο και τους ασφαλιστικούς οργανισμούς.

■ 12. Πότε σε αυτή την περίπτωση πτωχεύει ο οφειλέτης;

Εάν δεν ολοκληρωθεί η διαδικασία ρευστοποίησης του ενεργητικού τουλάχιστον κατά 90% από τον διαχειριστή, τότε υποβάλλεται από αυτόν αίτηση πτώχευσης του οφειλέτη.



Η παρουσίαση

Σύμφωνα με την παρουσίαση που έκανε ο κ. Δένδιας η ρύθμιση αναμένεται να ωφελήσει περί τις 180.000 επιχειρήσεις και να διασωθούν τουλάχιστον 350.000 υφιστάμενες θέσεις εργασίας. Ειδικότερα από τις 180.000 επιχειρήσεις, οι 165.000 είναι μικρές, -σ.σ. από αυτές οι 100.000 έχουν οφειλές έως 45.000 ευρώ-, περίπου 1.000 είναι πολύ μεγάλες, 10.000 είναι μεγάλες επιχειρήσεις και οι υπόλοιπες είναι αγροτικές επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με τον υπουργό η ρύθμιση προβλέπει τη διαγραφή του 50% του συνόλου των οφειλών (τόκοι και κεφάλαιο) και μέχρι ποσού 500.000 ευρώ ανά πιστωτικό ίδρυμα. Σε ότι αφορά τις διαπραγματεύσεις με την τρόικα ο υπουργός σημείωσε ότι υπάρχει ήδη μια ρητή επί της αρχής κατανόηση με την τρόικα, η οποία βρίσκεται σε σύγχυση μεταξύ των δύο ρυθμίσεων, δηλαδή του υπουργείου Οικονομικών και Ανάπτυξης». Ο ίδιος πάντως εκτίμησε ότι δεν θα υπάρξει τελικά πρόβλημα με την τρόικα.

Δικαίωμα υπαγωγής

Μπορούν να ενταχθούν στη ρύθμιση μικρές επιχειρήσεις και επαγγελματίες που:

- κατά τη χρήση που έληξε στις 21/12/2013 είχαν κύκλο εργασιών έως 2,5 εκατ. ευρώ
- δεν έχουν υποβάλει αίτηση για υπαγωγή στις διατάξεις του ν.3869/2010 ή έχουν εγκύρως παραιτηθεί από αυτή
- Δεν έχουν παύσει τις εργασίες τους
- Δεν έχουν υποβάλει αίτηση υπαγωγής στον πτωχευτικό κώδικα και
- δεν έχουν καταδικαστεί –οι φορείς των επιχειρήσεων ή επαγγελματίες- για φοροδιαφυγή ή απάτη σε βάρος του Δημοσίου ή Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΦΚΑ).

Επιλέξιμες διαγραφές

- Διαγραφές απαιτήσεων ως προς κεφάλαιο και τόκους, οφειλετών που την 30η Ιουνίου του 2015 είχαν οφειλές από επιχειρηματικά δάνεια προς τις τράπεζες σε καθυστέρηση τουλάχιστον 90 ημερών (επίδικη ή ρυθμισμένη) και δεν είχαν φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα λόγω ληξιπρόθεσμων ή είχαν λόγω ρύθμισης

- Οι διαγραφές αφορούν μία ή περισσότερες πιστώσεις της τράπεζας προς τον οφειλέτη που συνολικά ανά επιλέξιμο οφειλέτη που συνολικά ανά επιλέξιμο οφειλέτη δεν υπερβαίνουν το ποσό των 500.000 ευρώ. Ισούνται δε τουλάχιστον με το 50% των συνολικών απαιτήσεων του χρηματοδοτικού ιδρύματος κατά του οφειλέτη ή εφόσον είναι μικρότερο, το ποσό που απαιτείται έτσι ώστε μετά τη διαγραφή το υπόλοιπο της απαίτησης της τράπεζας κατά του οφειλέτη να μην υπερβαίνει το 75% της καθαρής περιουσιακής θέσης του ιδίου και των συνοφειλετών.

Διαδικασία

- Ο οφειλέτης υποβάλλει βεβαίωση προς την τράπεζα όπου αποτυπώνονται τα περιουσιακά στοιχεία και οι υποχρεώσει του, ώστε να προσδιορισθεί η καθαρή περιουσιακή θέση του

- Η τράπεζα παρέχει την αιτούμενη ρύθμιση ή και διαγραφή σύμφωνα με κριτήρια για την αξιολόγηση της ικανότητας του αιτούμενου να αντεπεξέλθει στις ρυθμισθείσες υποχρεώσεις. Η τράπεζα μπορεί να παράσχει ρύθμιση ή και διαγραφή υπό διαφορετικούς όρους από τους περιλαμβανόμενους στην αίτηση. Σε περίπτωση διαγραφής πίστωσης που έχει εγγυηθεί μερικά το Ελληνικό Δημόσιο η σχετική διαγραφή κατανέμεται αναλογικά και στο εγγυημένο ποσοστό.

Υπαγωγή στις ρυθμίσεις του Ν.4305/2015

- Φυσικό ή νομικό πρόσωπο που προσκομίσει στη φορολογική διοίκηση ή και στους ΦΚΑ βεβαίωση χρηματοδοτικού φορέα ότι έχει υπαχθεί σε ρύθμιση οφειλών του προς αυτόν, δικαιούται να υπαχθεί στο πρόγραμμα εξυπηρέτηση της ληξιπρόθεσμης οφειλής του στη Φορολογική Διοίκηση ή και στους ΦΚΑ, που προβλέπεται στα άρθρα 51 και 54 του ν. 4305/2015, μέχρι και σε 100 μηνιαίες δόσεις, λαμβάνοντας πρόσθετη διαγραφή προσαυξήσεων τόκων και προστίμων εκπρόθεσμης καταβολής ύψους 20%, πέραν των προβλεπόμενων στα ανωτέρω άρθρα.

- Τα ανωτέρα εφαρμόζονται και στις περιπτώσεις οφειλετών που κατά το χρόνο προσκόμισης της βεβαίωσης του χρηματοδοτικού φορέα έχουν ήδη υπαχθεί στη ρύθμιση των άρθρων 51 και 54 του β. 4305/2015 και τηρούν τις υποχρεώσεις που αυτή συνεπάγεται.

Μη εκπλήρωση όρων ρύθμισης

Η μη εκπλήρωση από τον οφειλέτη των όρων ρύθμισης, σύμφωνα με το παρόν άρθρο και τα άρθρα 51 και 54 του ν. 4305/2015 για χρονικό διάστημα αθροιστικά μεγαλύτερο των τριών μηνών, ως προς οποιαδήποτε από τις ρυθμισθείσες υποχρεώσεις, προκαλεί αυτοδικαίως την αναβίωση των ρυθμισθεισών υποχρεώσεων του σύμφωνα με τους όρους του παρόντος άρθρου (μειόν τυχόν καταβολές που έχουν γίνει στο πλαίσιο των ρυθμίσεων) και την αναδρομική αναβίωση του συνόλου των προς όλους διαγραφεισών υποχρεώσεων, τα οποία καθίστανται στο σύνολό τους άμεσα απαιτητά και ληξιπρόθεσμα.

Έκτακτη διαδικασία ρύθμισης

- Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο με εμπορική ιδιότητα μέχρι τις 31 Μαρτίου του 2016, μπορεί να αιτείται τη ρύθμιση των υποχρεώσεων του, εφόσον στη ρύθμιση αυτή συναινούν πιστωτές που εκπροσωπούν τουλάχιστον 50,1% του συνόλου των απαιτήσεων, στο οποίο περιλαμβάνει τουλάχιστον 50,1% των τυχόν εμπραγμάτως ή με ειδικό προνόμιο ή με άλλης μορφής εξασφαλιστική συμφωνία ως προς το περιουσιακό στοιχείο

- Η συναίνεση των πιστωτών αποτυπώνεται σε συμφωνία ρύθμισης η οποία υποβάλλεται μαζί με την αίτηση του οφειλέτη.

Εκδίκαση της αίτησης

- Αρμόδιο δικαστήριο για την εκδίκαση της αίτησης είναι το Μονομελές Πρωτοδικείο, στην περιφέρεια του οποίου ο οφειλέτης έχει την έδρα του, το οποίο δικάζει κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας.

- Το δικαστήριο αποδέχεται την αίτηση και ρυθμίζει τις υποχρεώσεις του οφειλέτη σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην συνυποβληθείσα με την αίτηση συμφωνία ρύθμισης εκπροσωπούν το απαιτούμενο είδος και ποσοστό απαιτήσεων.

Αποτελέσματα ρύθμισης

- Η αποδοχή της αίτηση από το δικαστήριο επιφέρει μεταξύ των άλλων ότι:

- Εξοφλείται το οφειλόμενο στους εργαζόμενους χρέος σε 12 ισόποσες άτοκες μηνιαίες δόσεις

- Οφειλέτης του οποίου οι υποχρεώσεις έχουν ρυθμισθεί βάσει συμφωνίας επικυρωμένης σύμφωνα με τις διατάξεις, δικαιούται να υπαχθεί στο πρόγραμμα εξυπηρέτησης της ληξιπρόθεσμης οφειλής του στη Φορολογική Διοίκηση ή και στα ασφαλιστικά ταμεία, που προβλέπεται στα άρθρα 51 και 54 του ν. 4305/2015 μέχρι και σε 100 μηνιαίες δόσεις λαμβάνοντας πρόσθετη διαγραφή προσαυξήσεων τόκων και προστίμων εκπρόθεσμης καταβολής ύψους 20% σε σχέση με το προβλεπόμενα στα ανωτέρα άρθρα ανάλογα με τον αριθμό των δόσεων.

Έκτακτη διαδικασία ειδικής διαχείρισης νομικών ή φυσικών προσώπων με εμπορική ιδιότητα

- Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο με πτωχευτική ικανότητα και βρίσκεται σε γενική και μόνιμη αδυναμία εκπλήρωσης ληξιπρόθεσμων χρηματικών υποχρεώσεων δύναται να υπάγεται σε έκτακτη διαδικασία ειδικής διαχείρισης

- Η αίτηση υποβάλλεται από πιστωτή ή πιστωτές του οφειλέτη στους οποίους περιλαμβάνεται τουλάχιστον μια τράπεζα οι οποίοι εκπροσωπούν τουλάχιστον το 40% του συνόλου των απαιτήσεων σε βάρος του οφειλέτη

- Αρμόδιο δικαστήριο για την εκδίκαση της αίτησης είναι το Μονομελές Πρωτοδικείο, το οποίο αποδεχόμενο την αίτηση, διορίζει με την απόφασή του τον ειδικό διαχειριστή ο οποίος διενεργεί δημόσιο πλειοδοτικό διαγωνισμό για την εκποίηση του συνόλου του ενεργητικού της υπό ειδική διαχείριση επιχείρησης, ή επί μέρους λειτουργικών συνόλων της επιχείρησης κλάδων ή περιουσιακών της στοιχείων εφόσον αυτά δεν αποτελούν κλάδους.

- Σε περίπτωση πλήρους ικανοποίησης του συνόλου των πιστωτών τα εταιρικά όργανα ή ο ιδιοκτήτης κατά περίπτωση ανακτούν την διοίκηση του φορέα της επιχείρησης. Σε αντίθετη περίπτωση ο ειδικός διαχειριστής υποχρεούται να υποβάλει αίτηση πτώχευσης του οφειλέτη.


Του Παναγιώτη Μπουσμπουρέλη
Νewmoney
4/11/2015